Balık Vadisi

Yeryüzünde ne kadar canli varsa sanki deniz altinda herbirinin benzeri var.Hayat kadar gercek ve ilgin su baliklar alemi.Merake ttikleriniz okudukca hayret kalacaginiz deniz yasami cok ilginc ve sasirtici.

DİL BALIĞI ( Amoglossus laterna )

Denizlerimizde10 m. den 300 – 500 m. ye kadar derinliklerin, kumlu, çamurlu veya çakıllı diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun göçler yapmadan yaşar. Boyları 20 – 25 cm. kadardır.Dipteki omurgasızlar, küçük balıklar ve böceklerle beslenir. Bahardan itibaren kıyılara sokularak Haziran – Temmuz arasında üreme yapar. Kış aylarında eti dolgun ve lezzetli olur. Genelde her mevsimde bulunan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır.

GÜMÜŞ / ATERİNA ( Atherina presbyter )

Sıcak ve ılıman denizlerin sahil bölgelerinde sürüler halinde yaşar. En fazla Marmara da bulunur. Bazı türleri de İznik ve Sapanca göllerinde yaşar. Boyları genelde 10 – 15 cm. Karadenizde ise 10 – 13 cm., Akdenizde 8 – 9 cm. olup, her iki denizde şekil farklılıkları gösterir. Nisan ve Eylül arasında sahillerin kumlu ve çakıllı bölgelerinde sürüler halinde toplanarak ürerler. Kurtlar, kabuklu ve yumuşakçalarla beslenir. Eti lezzetlidir, taze olarak bol tüketilir. Aynı zamanda büyük balıklara yem yönünden değerlidir.

İSTRONGİLOS ( Spicara smaris )

Bütün denizlerimizde ve denizlerin nehirlere karışımı acı su bölgelerinde yaşar. İzmaritle aynı ailedendir. Erkekleri 13 – 16, dişileri 15 – 20 cm. boy ve 50 – 100 gr. Ağırlıkta olur. Suların ısısına göre açık denizle kıyılar arasında gidip gelirler. Nisan – Mayıs, bazen de temmuza kadar üreyip 40 – 60 000 yumurta döker. Planktonlar, küçük hayvanlar ve deniz bitkileriyle beslenir. Eti lezzetlidir, bol bulunduğu için ekonomik değeri vardır.

KURBAĞA BALIĞI ( Uranoscopus scaber )

Akdeniz, Ege ve Marmara'da taşlık ve yosunlu bölgelerde yaşar. Dipte yatarak başının üstündeki gözleri ile küçük canlıları veya balıkları görüp avlar. Nisan – Mayıs aylarında kışladıkları derin sulardan sahillere, bazende acısu bölgelerine sokulup Temmuz – Eylül arasında üreme yapar. 10 – 20 000 yumurta döker. Yavrular önce planktonlarla daha sonra omurgasızlarla beslenir. Eti lezzetlidir. Özel avcılığı yapılmadığı için ekonomik değeri azdır.

AKYA ( Lichia amia )

Kuzu, Çıplak, Leka ve İskender balığı olarakta tanınır. Genelde 50 - 100 cm. en çok 180 cm. ve 60 kg. ağırlıkta olabilir. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenerek dipte kıyılara yakın küçük sürüler halinde dolaşır. Canavar balıklardandır, çevresindeki balıkları yok edercesine yer. Geçmişte çok avlanılması nedeniyle neslinin tükenme tehlikesi vardır. Korunması gerekir.

KUPES ( Boops boops )

Altınkuşak' ta denir. Ilıman ve sıcak denizlerde yaşar. Akdeniz Ege ve Marmara da bulunur. Marmara' dakilerin bir bölümü Karadeniz'e çıkar ve geri döner. Yosunlar, balık yavruları ve kabuklularla beslenir. Boyları 15 - 25 cm. en çok 35 cm. olur. Üremelerini bahar sonunda yapar. Karagöz ve Çitari ile aynı türdendir. Eti lezzetlidir, ancak bölgesel değeri vardır.

ÇAMUKA ( Atherina hepsetus )

Gümüş türündendir. fazla derin olmayan sahillerin sıcak ve ılıman sularında, kumlu veya çakıllı bölgelerde sürüler halinde ve balık yavruları, kabuklular ve yumuşakçalarla beslenerek yaşar. Suyun tuzluluk oranı ve oksijen değerine uyum gösterir. Bu nedenle göllerde bile yaşayabilir. Boyu 10 - 12 cm. en çok 16 - 18 cm. olabilir. Suların bölgesel sıcaklığına göre Nisan - Eylül arasında ürer. Beyaz ve çok lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.

FANGRİ MERCAN ( Sparus pagrus )

Bir Mercan türüdür ve Trança ile büyük benzerlik gösterir. Ortalama 25 - 35, en çok 80 cmç boyda sıcak denizlerde, Güney Ege ve Akdenizde yaygın bulunan kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenen etçil bir balıktır. Taşlık ve kayalıkların mağaralı oyuklarında yaşar. Üremesi bahardan Ağustosa kadar sürer. Mercan ailesi içinde eti en lezzetli olanlardandır, ancak çok seyrek bulunduğu için ekonomik değeri bölgeseldir.

KEDİ BALIĞI ( Scyliorhinus canicula )

Köpekbalığı ailesindendir. Sıcak ve ılıman denizlerin 3 m.' den 1000 m.' ye kadar derinliklerinde fazla göç etmeden yaşar. Kabuklular, omurgasızlar ve balıklarla beslenir. Boyları ortalama 80 - 150 cm. olur. Kuşlar gibi çiftleşip, yumurtlayarak ürer. Bahar aylarında yumurtalarını bir torba içinde kayalıklar arasına bırakır. Bir mevsimde birkaç kez yumurtlayabilir. Kuluçka süresi 15 gündür. Eti lezzetli olup yenilebilir. Ayrıca sportif avcılığı da yapılır.

LEKELİ MERCAN ( Pagellus bogaraveo )

Mandagöz Mercan da denir. Ege ve Akdenizde yaygındır. 100 - 300 m.' ye varan derinliklerde sahile yakınlarda kabuklular, omurgasızlar ve sualtı bitkileriyle beslenerek yaşar. Boyu 30 - 50 cm. olabilir. Hermafrodit bir balıktır. Hem erkeklik, hem de dişilik özelliği gösterir. Suların ısısına bağlı olarak bahar aylarında üreme yapar. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik değeri yüksektir.

KIRMA MERCAN ( Pagellus acerme )

Mercan ailesindendir. 0 - 400 m. bazende 700 m. derinliklere inebilmektedir. Taşam çevresi taşlık, kayalık ve dibe yakın yerlerdir. Boyları 35 - 40 cm. ye ulaşabilir. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Marmara, Çanakkale Boğazı ve Ege de bolca bulunur. Ekonomik değeri yüksektir. Denizlerdeki ısıya göre ilkbahardan başlayarak Ağustosa kadar üremeleri sürer. Etçil balık olan Mercanlar çeşitli küçük balıklar, kabuklular ve omurgasızlarla beslenir.

MÜREN ( Mürenea helena )

Merina balığı da denir. Boyları 2 m. yi hatta daha da fazla olabilir. Etçil ve yırtıcı bir balıktır. Ürkütüldüğü veya tahrik edildiğinde fazla saldırgan olup çevresindeki insanlar için tehlikeli olur. Avlanmasının tehlikesi ve denizlerde az bulunması sebebiyle fazla ekonomik sayılmaz. Ancak eski Roma çağlarından beri etinin çok lezzetli oluşu bilinmektedir. Bütün denizlerimizin az derinliklerinde ve kuytu yerlerde yaşar. Üremeleri İlkbahardan başlayarak Sonbahara kadar sürer.

ÇİTARİ ( Boops salpa )

Karagöz ailesinden bir balıktır. Sarpan balığı da denir. Boyları 45 cm. olabilir. Görüntüsü çok güzel fakat eti lezzetsizdir. Bu nedenle fazla ekonomik değer taşımaz. Marmara, Ege ve Akdeniz' de bol, Karadenizde seyrek rastlanır. Yaşam karakteri ve üremeleri Karagöz cinsi balıklarda olduğu gibidir.

SARIAĞIZ ( Argyrosomus regius )

Sıcak ve ılık denizlerde 100 - 150 m. derinliklerin taşlık, mercan, kayalık bölgelerinde yaşar. Etçil bir balıktır. Kendinden küçük ne bulursa yer. Ortalama boyu 50 - 60 cm. en çok 2 m. ve 75 kg. olanlarına da rastlanır. Etinin lezzet ve verimliliği ile bolca avlanılmasından dolayı ekonomik değeri yüksektir. Fazla gezici bir balık değildir. Denizin ısı şartlarına göre bahar ortalarından Ağustosa kadar üremelerini sürdürürler.

KARAGÖZ ( Diplodus vulgaris )

Bütün denizlerimizde, çoğunlukla Marmara ve Ege de ılıman suların kayalıklarında yaşayan, bol bulunan ve sevilen yerli balıklarımızdandır. Sürüler halinde yaşar. Suların ısı şartlarına göre bahar aylarından Ağustosa kadar üreme yapar. Çeşitli türleri denizlerimizde yaşar. Kuyruğu lekeli ve çizgili olanı İsparoz/İspari olarak tanınır. Lezzetli eti ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri yüksek bir balıktır.

UÇAN BALIK ( Exocoetus volitans )

Güney Ege ve Akdenizde dibe inmeden deniz yüzeyinde yaşar. Planktonlar, omurgasızlar ve yavru balıklarla beslenir. Gümüş ve Kefal'e benzer. Boyu 20 - 30 cm. olabilir. Bazen büyük balıklardan kurtulmak, bazen de 80 km. yi bulan yüzme hızı gereği, su yüzeyinden 25 - 50 cm yükselip. Büyük kanatlarıyla 2 - 13 sn. ve 50 - 250 m. lik planör uçuşları yapar.

AY BALIĞI ( Mola mola )

Pervane balığı da denir. Okyanuslar ve Akdenizin açıklarında uzun göçler yapmadan, bazen derinlerde, bazen de su yüzeyinde yan yatarak dolaşır. İyi yüzemeyen hareketsiz bir balıktır. Deniz anaları, Ahtapot, Mürekkep balığı ve diğer balıklarla beslenir. 2,5 - 3 boydan 1500 kg. ağırlığa erişip 20 - 25 yıl yaşayabilir. Bahardan yaz sonlarına kadar 300 milyona varan yumurta döker. Bu yumurtaların çoğu diğer balıklara yem olur. Eti lezzetsiz ve kötü kokulu olduğu için insan besini yönü ve ekonomik değeri yoktur.

LAHOZ / GRİDA ( Epinephelus acneus )

Ege ve özellikle Akdenizde yaygın bulunan, boyları 1 m. olabilen bir Hani türüdür. Fazla derinlere gitmeden kayalık, taşlık veya çakıllı alanlarda yaşar. Oldukça yırtıcı, etçil bir balıktır. İrili ufaklı her türlü kabuklular, omurgasızlar ve küçük balıklarla beslenir. Mayıs - Haziran arasında üreme yapar. Akdeniz'in eti çok lezzetli, şöhretli balıklarındandır. Ancak ekonomik değeri bölgeseldir.

BERLAM ( Merluccius merluccius )

Ilık denizlerin orta sularında yaşar. Ege, Marmara ve Akdeniz'de yaygın, Karadeniz'de seyrek bulunur. Gündüzleri 80 - 300 m. ye varan sularda, gezinip geceleri avlanmak için kıyıya ve yüzeye yaklaşır. Kolyoz, Çaça, Hamsi ve benzeri küçük balıklarla beslenir. En çok 80 - 100 cm. boy ve 10 kg. ağırlığa erişebilir. Mayıstan Ağustosa kadar sahillere yakın üremelerini yapar. Etinin lezzet ve kalitesi Mezgit' e eşittir. Taze olarak her mevsimde yendiği için ekonomik değeri yüksektir.

KANATLI KIRLANGIÇ ( Cephalacanthus volitans )

Boyları 50 cm. Ye ulaşabilen ve Kırlangıç' ın bir türü olan bu balıklar, güzel ve bezeli renkleriyle Ege ve Akdenizde yaşar. Su yüzeyinden 1 - 1,5 m. yüksekte 1 - 10 saniyelik sürede 30 - 35 m. lik uçuşlarla denizleri süsler. Suların ısınmasıyla birlikte sahillere yaklaşarak Mayıs - Temmuz arası ürer. 10 - 80 m. derinliklerde yumuşakçalar, kabuklular ve böceklerle beslenir.

SARIKUYRUK ( Seriola dumerili )

Akdeniz'de yaşayan, genelde 30 - 50 cm. en çok 100 cm. olabilen istavrit türünden bir balıktır. diğer ülkelerde 150 - 200 cm olanlarına rastlanır. Yumuşakçalar kabuklular ve küçük balıkları avlayarak beslendiği kayalık sahillerde küçük sürüler halinde yaşar. Üreme devresi bahardan yaz sonuna kadardır. Eti lezzetlidir. Japonyada bol miktarda üretimi yapılır.

KÖMÜRCÜ KAYASI ( Gobius niger )

Bütün denizlerimizin nehir ağızlarına yakın, bazen de acı su bölgelerinde, 75 metreye kadar derinliklerin kumlu, çamurlu diplerinde fazla göç etmeden yaşar. Boyları en çok 18 - 19 cm. olabilir. Mart - Mayıs arasında yumurta vererek ürer. Bu yumurtalara erkekler bekçilik yapar. Küçük kabuklular, yumuşakçalar ve balıklarla beslenir. Eti beyaz, lezzetli ve yararlıdır.

RİNA ( Dasyatis pastinaca )

Köpek balığı ailesinden olup şeklen Vatoz' a benzer. sahillerin 10 - 60 m. en çok 200 m. ye varan derinliklerin kumlu çamurlu diplerinde hareketsiz yatarak avlanır. boyları 150 cm. ye ulaşabilir. Çeşitli balıklar ve omurgasızlar başlıca gıdasıdır. Kışları derinlerde geçirip yaz aylarında kıyılara, tatlısulara ve lagünlere yaklaşır. Çiftleşerek ürer. Gebelik süresi 15 - 18 aydır. 7 - 8 yavru yapar. Eti lezzetsizdir. Tüketim değeri yoktur. Kamçı benzeri kuyruğu yaralayıcı, dikenleri ise tehlikeli şekilde zehirlidir.

PAPAĞAN BALIĞI ( Sparisoma cretense )

Ege'de seyrek, Doğu Akdeniz' de yaygın bulunan, fazla göçler yapmadan sıcak denizlerin sığ, taşlık ve bol bitkili, bazen de acısu bölgelerinde yaşayan, çok çeşitli ve güzel renkleri olan bir balıktır. İskaroz balığı da denir. Deniz yosunlarıyla beslenir. Yaz aylarında üreme yapar ve 8 - 12 000 yumurta verir. Sert ve yayvan eti yenmez. Doğa değeri yönüyle korunmalıdır.

GELİNCİK BALIĞI ( Gidropsarus mediterraneus )

Bakalyaro ve Mezgitle aynı türdendir. Denizlerimizde bir kaç cinsi yaygındır. Sıcak ve ılıman suların taşlık, kayalık diplerinde sahillere yakın yaşar. Balık yavruları ve kabuklularla beslenir. Çevik, yırtıcı ve saldırgandır. Derisi çok kaygandır. Ortalama 20, en çok 40 cm. boydadır. Üremesini sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksek olan bir balıktır.

ELEKTİK BALIĞI ( Torpedo mamorata )

Bir köpekbalığı türüdür. Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m. ye varan diplerinde fazla göç etmeden yaşar. Boyu 150 cm. olabilir. Genelde avlanmak için veya tehlike halinde 100 -220 volt' a varan insan için tehlikeli fakat öldürücü olmayan kısa süreli elektrik çarpması yapar. Bahar - yaz aylarında çiftleşerek ürer. Dişileri 14 - 15 yavru yapar. Eti yenebilir, fakat ülkemizde fazla tüketilmez.

SAZ KAYASI ( Zosterisessor ophiocphalus )

Bütün denizlerimizin, durgun kıyı sularında sualtı sazlık veya çayırlarında yaşar. Boyu 18 - 25 cm. olabilir. Mart - Mayıs aylarında erkeğin kovaladığı 5 - 10 dişi bir arada 150 - 300 000 yumurta verir. Erkekler sık bitkiler arasında yuvalanan bu yumurtaları döller ve gözcülük yapar. Diplerdeki küçük canlılar ve kabuklularla beslenir. Eti lezzetli, beyaz ve çok yararlıdır. Ekonomik değeri bölgeseldir.

EŞKİNA ( Sciana umbra )

Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m. taşlık, kayalık ve mercanlı bölgelerinde yaşar. Bütün denizlerimizde bulunur. Gezgin bir balık değildir. Aynı zamanda Taşbalığı ve Mavruşgil balığı olarak ta tanınır. Bahar sonu, yaz aylarunda üreyen Eşkina 30 - 35 cm. uzunluk ve 500 - 600 gr. ağırlığa erişir. Beyaz ve çok lezzetli eti ile ekonomik değeri yüksektir.

TRANÇA ( Pagrus ehrenbergi )

Mercan ailesinden ve Fangri ile aynı türdendir. Ege’nin ünlü balığıdır. Sıcak ve ılık denizlerin 20 – 25 m. derinlerinde yosun ve bitki örtülü kumluk veya taşlıklarda tek başına yaşar. Boyu 30 – 50, en çok 75 cm. olur. Kış aylarında 150 m. derinlere iner. Kuvvetli çenesi ve dişleriyle her türlü kabukluyu kırıp yiyebilir. Ayrıca dip hayvanları ve balıklarda besinine ek olur. Hermafrodit; hem erkek hem dişi karakteri gösterir. Yaz aylarında üreme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. Geçmişte aşırı avlanılması neslini çok azaltmıştır.

PİSİ BALIĞI ( Plcuronectes platessa )

Ortalama 30 - 40 cm. boy ve 250 - 350 gr. ağırlıkta olabilen, ekonomik değeri yüksek balıklardan biridir. denizlerin kumlu çakıllı diplerinde kabuklular ve yumuşakçalarla beslenip 15 - 18 yıla kadar yaşar. Acı sulara, nehir ağızlarına kadar sokulur. Bir diğer türüde tatlı sularda yaşar. sıcak ayları diplerde geçirip, kışın sahillere yaklaşır. Üremelerini Ocak - Mart arasında 5 - 6 derece sularda yapar. 800 000 - 1 milyon yumurta verir.

YAZILI HANİ ( Serranus scriba )

Uzunluğu en çok 25 cm. olabilen Yazılı Hani kendi türünün tipik bir örneğidir. Belli bölgelerde yalnız yaşar. Levrek balığı ailesindendir. Kendisinden küçük balıklar, Karides gibi kabuklularla beslenir. Yaklaşık 30 m. derinlerde, belirli bölgelerde yalnız yaşar. Baş kısmındaki çeşitli renk ve süslemelerden " yazılı" ismini alır. Üremeleri Mayıs - Haziran olup cins ve türlerine göre 18 - 900 bin yumurta döker.

TRAKONYA ( Trachinus draco )

Denizlerimizde yaşayan en zehirli balıklardandır. Ortalama 17 - 18, en çok 35 - 40 cm. boya erişir. Hareketsiz bir balıktır. Fakat deniz dibinde avlarına karşı çok süratlidir. Zehirleri bir insanı sakat bırakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizden çıktıktan, hatta öldükten sonra dahi zehirliliği devam eder. Özel olarak avcılığı yapılmaz. Aynı zamanda Çarpan balığı olarakta tanınır. Trakonya küçük balık ve kabuklularla beslenir. kış aylarında derinlere çekilir. Eti lezzetli olmakla beraber az avlandığından ekonomik değeri yoktur.