Balık Vadisi

Yıllardır bilinen yanlış'YUNUS BALIĞI'

YUNUSLAR BALIK DEĞİLDİRLER!

Halkımız arasında genel bir söylemle dile gelen ”yunus balığı” tabiri yanlış bir kullanım şeklidir. Yahu herkes mi bu hayvana balık der ? deniyor malesef çünkü bilmediğimiz zamanlarda bizlerde öyle diyorduk. Bu duruma vakıf meslektaşlarımızın, deniz biyologlarının ne kadar ağırına gidiyor bilen var mı acaba ? yada yunuslar duyabilseydi bu söylemleri nekadar üzülürlerdi belki denizin akıllı yaratıkları olan bu sevimli hayvanlar.

Hepimizin sevimli yaratıklar olarak algılayabileceğimiz güzel bir yaradılışa sahip bir çok filme ve hikayeye konu olmuş bu hayvan aslında akciğer solunumu yapan bir deniz memelisidir. Foklar, su aygırları, balinalar, deniz ayıları da diğer başlıca deniz memelileridir.

Yunuslar 10 milyon yıldır gezegenimizde varlığını sürdüren ve balinaların bir alt familyası olan delphinidaea familyasına ait memeli hayvanlardır. Bir çok bilinen alt türleri bulunmaktadır. ilerleyen günlerde bunlarada değineceğiz ama şuanda en çok bilinen ve sularımızda görülenleri halk arası tabirle ”tırtak” ve şişe burunlu yunuslardır. Bizim sularımızda genelde tırtak türüne rastlanmaktadır ve boyları 2.5-3 m civarı ağırlıklarıda 200-250 kg arası değişiklik gösterebilmektedirler.

Belki çoğumuzun anne ve babalarının anlattığı üzere dini olarak da bilinen bir hikayede yunusun hayatımızdaki değerini gözler önüne sermektedir. İslam inancına göre Allah zalimlerin zulmünde Yunus peygamberi bir yunusun karnında yıllarca saklayarak korumuştur. Belki diyeceksiniz ki ufacık hayvanın midesinde nasıl bir insan saklanır ? ama yazımın başlarındada bahsettiğim gibi balinaların alt türü oldukları için ilerleyen günlerdede ayrıntılı olarak bahsedebileceğimiz çok büyük cüsseli yunuslar mevcuttur.

Bu büyük cüsseli yunuslar pek çok kaynakta yanlış tabirlerle balina olarak anılmasından dolayı daha ayrıntılı değinilmesi gereken bir konu ve uzmanlık alanı gerektirdiği için ilerleyen zamanlarda bu konuda daha kapsamlı yazılara umuyorum ki sitemizden ulaşabileceksiniz.

Evet bundan sonra artık ”yunus balığı ” tabirini kullanmayarak ve insanları bu yazıyı okuyan okurlarımızında katkılarıyla ortadan kaldırarak bizlere birçok konularda yardımcı olan bu deniz memelilerini yani yunusları can kurtarıcıları, akrobasi uzmanlarını, köpek balıklarına ve boğulmalar karşı bir çok sörfçüyü ve denizde mahsur kalmış insanı kurtaran bu masum sevimli hayvanlara hakkını teslim etmiş olabiliriz.

Unutmayalım yunuslar kulakları ve çok gelişmiş beyinleri sayesinde ses dalgalarıyla haberleşirler ve bu sayede balıkları etkisiz hale getirerek avlanırlar. Sardalyaları ve ringaları çok severler. Büyükce bir sürüyü yakaladıkların
da 500 kg kadar balığı bir öğün halinde yiyebilecek kadar balık stoklarımıza ortak olsalarda bizlerin hayatın şifrelerini çözmemiz adına çok değerli hayvanlardırlar.

Birçok ülke yunusların gözleri kapalı halde balıkları bulma özelliğini inceleyerek onları batıkların ve yabancı gemilerin bulunmasında kullanmak üzere çalışmalar yaparak onların kusursuz beyinlerinden faydalanmaya çalışmaktadırlar.

Darısı başımıza ve şişe burunlu ”Flipper” ve arkadaşlarına özgür denizler ve esaretsiz, havuzsuz hayatlar dileyerek yazımızı sonlandıralım.

Stj. Su Ürünleri Mühendisi Mehmet ADIGÜZEL